Czym są zamówienia sektorowe?

Wraz z wejściem w życie ustawy z dnia 11 września 2019 roku Prawo zamówień publicznych, zmieniły się wytyczne dotyczące zamówień sektorowych. Temu typowi zamówień, z uwagi na specyfikę i odrębność, przeznaczono samodzielną jednostkę redakcyjną w postaci działu V ustawy. Jej zakres transponuje przepisy zawarte w unijnej dyrektywie 2014/25/UE, zwanej powszechnie jako dyrektywa sektorowa. W tym artykule odpowiemy na pytania, kim jest zamawiający sektorowy, jakiej działalności dotyczą zamówienia sektorowe zawarte na listach przetargów oraz w jakich trybach można prowadzić postępowania.

Lista przetargów – kim jest zamawiający sektorowy?

W artykule 5 ustawy Pzp wymieniono podmioty, które mogą pełnić funkcję zamawiających sektorowych. Są nimi:

1. zamawiający publiczni w zakresie, w jakim wykonują jeden z rodzajów działalności sektorowej,

2. inne podmioty, które wykonują jeden z rodzajów działalności sektorowej, oraz na których zamawiający publiczni, pojedynczo lub wspólnie, bezpośrednio lub pośrednio przez inny podmiot wywierają dominujący wpływ, w szczególności:


• posiadają ponad połowę udziałów albo akcji lub
• posiadają ponad połowę głosów wynikających z udziałów albo akcji, lub
• mają prawo do powoływania ponad połowy składu organu nadzorczego lub zarządzającego,

3 . inne podmioty, które wykonują jeden z rodzajów działalności sektorowej, jeżeli działalność ta jest wykonywana na podstawie praw szczególnych lub wyłącznych.

Co to są prawa szczególne lub wyłączne? W rozumieniu ust. 1 pkt 3 wyżej wymienionej ustawy są to prawa przyznane w drodze ustawy lub decyzji administracyjnej, polegające na zastrzeżeniu wykonywania określonej działalności dla jednego lub większej liczby podmiotów, wywierające istotny wpływ na możliwość wykonywania tej działalności przez inne podmioty, z wyłączeniem praw przyznanych w drodze ogłoszonego publicznie postępowania na podstawie obiektywnych i niedyskryminujących kryteriów.

Portal z przetargami budowlanymi – co to jest działalność sektorowa?

Aby dane zamówienie mogło być klasyfikowane jako sektorowe, musi dotyczyć określonego rodzaju działalności. Nie każdy projekt znajdujący się na liście przetargów odpowiada kryteriom zdefiniowanym w artykule 5 ustawy Pzp. Ogólnie pod działalność sektorową podłączamy segmenty dotyczące:

• gospodarki wodnej,
• energii elektrycznej,
• gazu i energii cieplnej,
• usług transportowych,
• portów, przystani i portów lotniczych,
• usług pocztowych,
• wydobycia paliw.

Czy każde zadanie branżowe z wymienionych grup może być uznane za sektorowe? Niestety nie. Przykładowo dla usług z sekcji Poczta Polska przetargi za sektorowe przyjmujemy zamówienia polegające na przyjmowaniu, sortowaniu, przemieszczaniu lub doręczaniu przesyłek pocztowych oraz zarządzaniu tymi usługami. Podobne wyłączenia dotyczą także innych sekcji, co szczegółowo wypunktowano w ustawie Pzp.

Poczta Polska przetargi – progi w zamówieniach sektorowych

Reżim prawa zamówień publicznych musi zostać zachowany dla zamówień o wartości powyżej progów unijnych. Tę samą zasadę stosuje się dla działalności sektorowej, przy czym kwoty są odmienne niż dla zadań klasycznych. Do niedawna w przypadku zamówień udzielanych przez zamawiających sektorowych oraz w przypadku zamówień w dziedzinach obronności i bezpieczeństwa, próg kwoty wynosił 428 000 euro. Począwszy od 2022 roku został on zwiększony do 431 000 euro. Wartość ta dotyczy zadań na dostawy i usługi. W przypadku robót budowlanych próg unijny został zwiększony z 5 mln 350 tys. euro do 5 382 000 euro. Podział zamówień na ponadprogowe i podprogowe jest o tyle ważny, że ma wpływ na przebieg całej procedury wyboru oferenta.

Portal z przetargami budowlanymi – tryby udzielania zamówień sektorowych

Na liście przetargów oferent.com.pl znaleźć możemy zamówienia sektorowe prowadzone w następujących trybach:

• przetarg nieograniczony,
• przetargu ograniczony,
• sektorowe negocjacje z ogłoszeniem,
• dialog konkurencyjny,
• partnerstwo innowacyjne.

W specyficznych okolicznościach, po spełnieniu określonych w ustawie przesłanek, możliwe jest zastosowanie również trybu negocjacji bez ogłoszenia i zamówienia z wolnej ręki. W stosunku do poprzedniej podstawy prawnej ustawodawca wprowadził sektorowe negocjacje z ogłoszeniem. W tym trybie wykonawcy składają wnioski o dopuszczenie do udziału w postępowaniu na podstawie ogłoszenia dostępnego na liście przetargów. W odpowiedzi na nie zamawiający wysyła zaproszenie do negocjacji dla wykonawców spełniających warunki udziału w postępowaniu. Po tym etapie składane są oferty.

Poczta Polska przetargi – uprawnienia zamówień sektorowych

Wiemy już kto i na co może wszcząć zamówienie sektorowe. W tym miejscu warto jeszcze przyjrzeć się, jakie przywileje mają zamawiający sektorowi. Przede wszystkim nie muszą oni sporządzać analizy potrzeb i wymagań, co jest jednym z wielu obowiązków postępowań klasycznych. W niedawnym artykule pisaliśmy także o ustawowym nakazie rozpatrzenia możliwości podziału zamówienia na części. Dotyczy on większości sytuacji, ale nie zamówień sektorowych. Kolejną zaletą tego rodzaju procedur jest także brak konieczności badania podstaw wykluczenia wykonawcy zgodnie z art. 108 dla zadań z branży elektroenergetycznej, gazowniczej i ciepłowniczej. Portal z przetargami budowlanymi zawiera także zadania sektorowe, w których zamawiający żądają przedstawienia innych podmiotowych środków dowodowych niż określone w przepisach wykonawczych. Inne warte odnotowania cechy zamówień sektorowych to:

• W przypadku zadania z sekcji przetargi Poczta Polska lub innej, opcja odrzucenia oferty, w której udział produktów, w tym oprogramowania wykorzystywanego w wyposażeniu sieci telekomunikacyjnych pochodzących z państw członkowskich Unii Europejskiej, państw, z którymi Unia Europejska zawarła umowy o równym traktowaniu przedsiębiorców, lub państw, wobec których na mocy decyzji Rady stosuje się przepisy dyrektywy 2014/25/UE, nie przekracza 50%.
• Możliwość odstąpienia od powołania komisji przetargowej, ale pod warunkiem zaproponowania innych, przejrzystych zasad prowadzenia postępowania.
• Szansa na zawarcie umów ramowych na okres aż do 8 lat, a jeśli zachodzą wyjątkowe sytuacje uzasadnione przedmiotem umowy, nawet na dłuższy czas.
• Możliwość stosowania innych niż określone w ustawie Prawo zamówień publicznych podstaw wykluczenia oraz warunków udziału w postępowaniu.

Zamówienia sektorowe – podsumowanie

Zamówienia sektorowe zajmują szczególne miejsce w systemie zamówień publicznych. Są one udzielane dla rodzajów działalności dotyczących podstawowych potrzeb życiowych człowieka. Przykładami realizacji zadań sektorowych jest przesył i dystrybucja energii elektrycznej, gazu i ciepła, tworze infrastruktury do świadczenia publicznych usług związanych z produkcją wody pitnej oraz obsługa sieci świadczących publiczne usługi w zakresie transportu kolejowego i autobusowego. Z uwagi na specyfikę i odrębność przedmiotów zamówienia, postępowania sektorowe umożliwiają zastosowanie odmiennych rozwiązań niż dla zadań klasycznych.