Czym jest prawo opcji w zamówieniach publicznych?

Jedną z nowości występujących w zamówieniach z sekcji przetargi publiczne Wrocław jest tak zwane prawo opcji. To szczególne rozwiązanie ujrzało światło dzienne już dość dawno, ale od początku 2021 roku stało się skonkretyzowane. Daje ono zamawiającym szansę do określenia zamówienia podstawowego oraz elementów dodatkowych. W tym artykule zaprezentujemy podstawowe informacje na temat prawa opcji. Rozważymy także różne rodzaje opcji, podamy przykłady ich stosowania oraz poinformujemy o skutkach błędnego określenia tego narzędzia.

ZUS przetargi – kiedy możemy skorzystać z prawa opcji

Nie każdy zamawiający i nie przy dowolnym postępowaniu może zastosować prawo opcji. A w każdym razie nie zawsze ma to sens. Trudno oczekiwać nadmiernego komplikowania procedur dla prostego zadania polegającego na jednorazowej usłudze cateringowej. Opcja przydaje się szczególnie w tych postępowaniach, gdzie mogą występować dodatkowe okoliczności, które skutkują koniecznością zmiany zakresu zamówienia. Szczegółowe regulacje w tym temacie zostały zapisane w artykule 441 ust. 1 nowej ustawy Pzp.
Jeśli zamawiający z sekcji przetargi dolnośląskie chciałby zastosować prawo opcji, musi wspomnieć o tym już w treści ogłoszenia o zamówieniu lub w dokumentach zamówienia takich jak specyfikacja warunków zamówienia. Wszystkie zapisy sformułowane muszą być precyzyjne i jednoznaczne dla wykonawców. Każdy podmiot starający się o pozyskanie zlecenia z sekcji przetargi publiczne Wrocław musi mieć możliwość skategoryzowania danych zdarzeń i oszacowania konsekwencji ich wystąpienia na zaproponowaną cenę. W szczególności nie powinno dochodzić do sytuacji, gdy omawiane dodatkowe elementy zlecenia wymagają podjęcia dalszych negocjacji. Jeśli do takiej sytuacji by doszło, prawdopodobnie niezbędne będzie sporządzenie aneksu do umowy. Z kolei jeśli zapisy mogłyby wprowadzić wykonawcę w błąd, ustawa przewiduje możliwość unieważnienia opcji.
Zgodnie z treścią artykułu 441 ust. 1 postanowienia obejmujące kwestie opcji muszą łącznie spełniać następujące warunki:

  • określać rodzaj i maksymalną wartość opcji dla zadania z sekcji przetargi dolnośląskie; 
  • określać okoliczności skorzystania z opcji; 
  • nie modyfikować ogólnego charakteru umowy.


Przetargi dolnośląskie – rodzaje opcji

Należy pamiętać, że skorzystanie z opcji jest zwykłą czynnością ujętą w zakresie wykonania porozumienia. Skorzystanie z niej nie stanowi podstawy do modyfikacji kontraktu ani publikacji ogłoszenia o zmianie umowy. Do jej uaktywnienia niezbędna jest klauzula, mówiąca o procedurze skorzystania z prawa opcji. Ta polega na złożeniu przez zamawiającego z sekcji ZUS przetargi lub innej oświadczenia woli wykonawcy.
Każdy zamawiający może skorzystać z kilku rodzajów opcji. Te podstawowe to opcje ilościowe, terminowe czy wartościowe. W pierwszej z nich podmiot ogłaszający postępowanie określa, jaka potencjalnie dodatkowa ilość może podlegać zamówieniu w przypadku uaktywnienia prawa opcji. Opcja wartościowa występuje wtedy, gdy wykonanie określonych czynności może skutkować koniecznością realizacji dodatkowych zadań. Wreszcie opcja terminowa polega na możliwości wydłużenia umowy pod wpływem określonych czynników. W każdym z przypadków niezbędnym jest ustalenie cen jednostkowych dla każdej z nich oraz maksymalnej wartości.

Przetargi publiczne Wrocław – przykłady prawa opcji

Aby nieco ułatwić poruszanie się w temacie prawa opcji w zamówieniach z sekcji ZUS przetargi lub innej, przedstawiamy poniższe przykłady. Zamawiający planuje wykonanie robót budowlanych polegających na modernizacji wewnętrznej instalacji wodociągowej. Niestety nie jest w stanie określić już na etapie projektowania czy nie wystąpi konieczność dodatkowego montażu stacji podnoszącej ciśnienie wody. W tej sytuacji może on skorzystać z prawa opcji i podzielić zamówienie na część podstawową i dodatkową. Inny przykład odnosi się do dostaw. Zamawiający z sekcji przetargi dolnośląskie zamówił dostarczenie materiałów biurowych. W toku realizacji okazało się, że potrzeby zwiększyły się. W tej sytuacji ma on prawo skorzystać z opcji (jeśli ta byłą włączona w umowę) i domówić dodatkową ilość materiałów po ustalonej cenie.

ZUS przetargi – jak określić wartość zamówienia

W tradycyjnym postępowaniu określenie wartości zamówienia jest procedurą klarowną. Jak jednak dokonać tej czynności dla zadania, w którym ujęto prawo opcji? Czy wliczyć tylko wartość części podstawowej, czy uwzględnić także dodatki? W tym wypadku należy odwołać się do treści artykułu 32 ust. 2 Pzp. Mówi on, że ustalając wartość zamówienia należy wziąć pod uwagę możliwie najszerszy zakres zadania z sekcji przetargi publiczne Wrocław. Oznacza to, że wartość opcji także wchodzi w zakres szacunkowej wartości zamówienia. To ułatwia poruszanie się na rynku zamówień publicznych i zamawiającym i wykonawcom.

Kluczowe kwestie zawierania umów o realizację zadania publicznego cz.2

Przetargi Katowice - terminy umów

Nowa ustawa Prawo zamówień publicznych rozszerzyła zapisy dotyczące wdrażania mechanizmów kontraktowych. Ochrona interesu firm startujących w postępowaniach z sekcji zlecenia budowlane Katowice realizowana jest między innymi poprzez obowiązek określenia terminu zakończenia umowy. Jeszcze do niedawna normą było ustanowienie finalizacji porozumienia w formule konkretnej daty. Taką metodą wykorzystywali wszyscy zamawiający: urzędy gmin, starostwa powiatowe, zakłady energetyczne czy lasy państwowe. Przetargi realizowane w ten sposób niosły za sobą wysokie ryzyko niedotrzymania terminu przez wykonawców. Gdy procedura wyboru najkorzystniejszej oferty i zawarcia porozumienia przedłużała się, automatycznie skróceniu ulegał czas na dokonanie określonych czynności. Aby uniknąć sporów prawnych ustawodawca wprowadził zasadę określenia terminu umowy poprzez podanie liczby dni, tygodni lub lat.

Przetargi Katowice - czy są odstępstwa od tej reguły?

Na rynku zamówień publicznych mamy do czynienia z setkami różnorodnych potrzeb i zdarzeń. Stąd ustanowienie jednych reguł dla wszystkich typów umów jest praktycznie niemożliwe. Przykładowo dostarczenie sprzętu multimedialnego na szkolenie musi odbyć się w konkretnych godzinach danego dnia. Tego typu rozwiązania traktowane są jako uzasadnione obiektywną przyczyną odstępstwa od przywołanych wcześniej przepisów. W tym wypadku można w Specyfikacji Warunków Zamówienia i wzorze umowy posłużyć się określoną datą. Innymi przykładami tego typu zdarzeń są:

  • wejście w życie nowych reguł dla danego rynku (np. zmiana systemu rozliczania prosumentów może być podstawą do skonkretyzowania daty wykonania umów z sekcji fotowoltaika zlecenia budowlane Katowice).
  • Upływ terminu środków pochodzących z dofinansowania z funduszy europejskich lub krajowych.

Lasy państwowe przetargi – terminy wypłaty wynagrodzenia

Również terminy zapłaty wynagrodzenia za wykonaną usługę, dostawę lub robotę budowlaną muszą być precyzyjnie określone we wzorze umowy. Wykonawca startujący w postępowaniu z sekcji przetargi Katowice musi mieć możliwość dokładnego określenie momentu uruchomienia wypłaty. Od tego zależy przecież płynność firmy i szansa na realizację większej ilości zadań. Prawidłowo sformułowana umowa musi zatem klarownie wskazywać mechanizmy i harmonogram ewentualnych płatności częściowych, zaliczek oraz moment uprawniający do wystawienia faktury końcowej. Niezbędne jest także określenie terminu jej ostatecznej zapłaty (zazwyczaj jest to 7, 14 lub 30 dni od jej prawidłowego wystawienia i dostarczenia zamawiającemu). Każde naruszenie tych przepisów może stać się powodem zgłoszenia do KIO i nałożenia obowiązku zmiany zapisów umownych.

Zlecenia budowlane Katowice – wysokość kar umownych

Kara umowna na rynku zamówień publicznych spełnia wiele funkcji, w tym: odszkodowawczą, motywacyjną oraz represyjną. Z jednej strony stanowi ryczałt odszkodowania, co ułatwia zamawiającym dochodzenie naprawienia szkody. Z drugiej kara może motywować nierzetelnego wykonawcę do należytego wykonania zobowiązania. Jeszcze inna pobudka zastosowania tego narzędzia wynika z chęci dania przestrogi na przyszłość. Niezależnie jednak od tych refleksji, nadrzędną funkcją kary umownej jest i powinna być misja odszkodowawcza. Konstrukcja kary umownej powinna być dobrana indywidualnie do umowy.
Jeszcze przed wdrożeniem zapisów nowej ustawy Pzp rozważano ustanowienie tak zwanego limitu odpowiedzialności wykonawcy z tytułu kar umownych. Ta nowa regulacja miała określać górny pułap stosowania kar na poziomie 20% wartości netto umowy z sekcji zlecenia budowlane Katowice lub innej. Ostatecznie ustawodawca zrezygnował z tak sztywno przyjętych reguł. Obecnie funkcjonuje ograniczenie dotyczące łącznej maksymalnej wysokości kar umownych, której nie należy jednak utożsamiać z limitem odpowiedzialności. W umowie może się bowiem znaleźć odmienne postanowienie, zwiększające wysokość ewentualnego odszkodowania. Dochodzenie tych należności na drodze sądowej jest jednak trudniejsze, co niejako chroni wykonawców przed nieuczciwymi praktykami zamawiających. Łączna maksymalna wysokość kar umownych jako nową regułę rynku zamówień publicznych należy zatem ocenić pozytywnie. Dzięki niej podmioty startujące do zlecenia z sekcji lasy państwowe przetargi lub przetargi Katowice mogą odpowiednio wycenić ryzyko podpisania umowy.

Podsumowanie

Istotnym elementem każdej umowy o zamówienie publiczne jest określenie terminu wykonania zadania z sekcji zlecenia budowlane Katowice lub innej. Ustawodawca w nowych regulacjach przewidział obowiązek stosowania wartości podawanych w dniach, tygodniach lub latach, co ma chronić wykonawców przed przedłużającymi się procedurami wyłonienia zwycięzcy przetargu. Wyjątki od tej reguły muszą być zawsze precyzyjnie uzasadnione. Również termin wypłaty wynagrodzenia znalazł się pod bacznym okiem ustawodawcy. Dzięki nowym przepisom każdy wykonawca składający ofertę w postępowaniu o zamówienie publiczne ma możliwość łatwego określenia momentu wystawienia faktur częściowych czy końcowych. Pozytywnie należy także ocenić zmianę dotyczącą kar umownych. Od początku 2021 roku stosowany jest tak zwany limit łącznej maksymalnej wysokości kar umownych. Daje to szansę na odpowiednią wycenę ryzyka dla wykonawców z sekcji lasy państwowe przetargi lub przetargi Katowice.

Konsorcjum w zamówieniach publicznych

Każdego dnia pojawiają się nowe zamówienia publiczne. 2021 rok to moment przełomowy, gdyż wprowadził w życie całkowitą elektronizację postępowań przetargowych. Dzięki temu jeszcze łatwiej uzyskać zlecenie transportowe dla Twojej firmy. Nie zawsze jednak dysponujemy odpowiednim doświadczeniem lub zasobami, aby efektywnie starać się o nowych klientów z rynku Pzp. Co w takiej sytuacji możemy zrobić?

Wyniki przetargów – doświadczenie ma znaczenie!

Podmiot poszukujący wykonawcy na zlecenie transportowe zobligowany jest do wybrania oferty najkorzystniejszej spośród złożonych w postępowaniu przetargowym. Musi przy tym kierować się zasadą równego traktowania uczestników postępowania i zasadą uczciwej konkurencji. Gwarantują one między innymi to, że wszystkie złożone propozycje rozpatrywane będą pod kątem spełnienia tych samych wymagań, określonych wcześniej w Specyfikacji Warunków Zamówienia. Zamawiający musi rozważyć cenę jako obligatoryjne kryterium oceny ofert. Inne, czyli na przykład: jakość, funkcjonalność, serwis, parametry techniczne termin wykonania zamówienia czy koszty eksploatacji, mogą również być podstawą sporządzania listy rankingowej. Z tego też powodu doświadczenie w branży może przekładać się na wyniki przetargów. Jeśli dopiero wchodzimy na rynek zamówień publicznych lub przedmiot zamówienia jest dla nas nowością, warto rozważyć utworzenie konsorcjum.

Zamówienia publiczne – czym jest konsorcjum?

Ustawa prawo zamówień publicznych nie definiuje pojęcia konsorcjum. W praktyce oznacza ono formę wspólnego ubiegania się o uzyskanie zamówienia przez dwóch lub większą liczbę wykonawców. Warto w tym miejscu pamiętać, że konsorcjum odnosi się nie tylko do wspólnego złożenia oferty, ale także dalszej realizacji. W związku z tym już na samym początku warto zadbać o podpisanie transparentnej i akceptowalnej przez każdą ze stron umowy. W tym zakresie ustawa Pzp nie narzuca żadnej konkretnej formy, przez co należy rozumieć, że przedsiębiorcy mogą sami ułożyć treść umowy konsorcjum według własnego uznania.

Korzyść z zawarcia konsorcjum w postępowaniu o zlecenie transportowe

Fundamentalną zaletą zawarcia umowy konsorcjum jest możliwość łącznego spełnienia warunków udziału w przetargu. Jeśli więc w dokumentacji o zlecenie transportowe zamawiający określił wymagania dotyczące doświadczenia w realizacji usług, posiadania odpowiedniej floty pojazdów czy dysponowania pracownikami z kwalifikacjami, konsorcjanci mogą połączyć swoje doświadczenie, potencjał ekonomiczny i finansowy. W ten sposób, nawet jeśli indywidualnie nie są w stanie spełnić wymagań przetargowych, łącznie istnieje taka szansa. Zespolenie sił może więc oznaczać przepustkę do wzięcia udziału w postępowaniu z sekcji zamówienia publiczne.
Kolejnym ważnym atutem konsorcjum jest ominięcie ograniczeń związanych z podwykonawstwem. W praktyce każdy zamawiający może znacząco ukrócić możliwość realizacji przedmiotu zamówienia przez podmioty trzecie. Właściwe zapisy znajdują się w Specyfikacji Warunków Zamówienia lub w projekcie umowy. Składając ofertę wspólną unika się tych problemów. Konsorcjanci są w tym wypadku traktowani jako wykonawcy, zatem wszelkie ograniczenia dotyczące podwykonawstwa w obrębie zgłoszonych spółek nie mają tu zastosowania.
Wyniki przetargów pokazują, że w większości postępowań biorą udział konsorcja. Zaangażowanie w realizację drugiego podmiotu pozwala na poszerzenie możliwości, a także wspólne rozwiązywanie problemów. Napięte terminy, kłopoty z dostawami, problemy techniczne, choroby pracowników – który z wykonawców nie zna tych sytuacji? Obecność partnera biznesowego służącego pomocą w tych trudnych chwilach jest często zbawieniem i szansą na skuteczne i terminowe zakończenie umowy o zlecenie transportowe.

Zamówienia publiczne – czy konsorcjum posiada wady?

Aby odpowiedzieć na to pytanie warto zdać sobie sprawę, że wspólne ubieganie się o zlecenie transportowe to także wspólna odpowiedzialność. Zgodnie z podpisaną umową za prawidłowe i należyte wykonanie zamówienia każdy wykonawca odpowiada solidarnie. Nie tylko za własną część, ale za całość! Jeśli zatem partner postanowi w pewnym momencie przestać działać, za brak jego realizacji odpowiada także drugi podmiot. W praktyce zazwyczaj kończy się to ściąganiem kar umownych także z wynagrodzenia przedsiębiorcy, który zamówienie wykonywał z zaangażowaniem.
Startowanie w przetargu w ramach konsorcjum to także ryzyko błędnego uzupełnienia dokumentów na dane zamówienia publiczne. 2021 okazał się rekordowym, jeśli chodzi o problemy z właściwym złożeniem oświadczeń. Każdy wykonawca musi posiadać podpis elektroniczny, przedstawić własne dane, uzupełnić odpowiednie formularze. Zgranie tego w odpowiednim czasie bywa kłopotliwe. W pewnych sytuacjach trudno także o weryfikację wiarygodności przekazywanych w ofercie treści. Niestety w przypadku błędnie podanego doświadczenia czy kwalifikacji pracowników istnieje ryzyko wykluczenia z postępowania o zlecenie transportowe obu wykonawców.

Podsumowanie

Konsorcjum to jedno z rozwiązań pozwalających na zwiększenie szansy na sukces w postępowaniu o zlecenie transportowe. Jest ono w pełni uznawane w przepisach dotyczących sekcji zamówienia publiczne. Jak pokazują wyniki przetargów liczba zgłaszanych ofert wspólnych jest rosnąca, co pokazuje że zalety konsorcjum przeważają nad jego wadami. Warto jednak zadbać o prawidłowe uzupełnienie dokumentów i jasno określone odpowiedzialności w umowie łączącej strony porozumienia. To minimalizuje ryzyko wystąpienia kłopotów na etapie realizacji umowy.

Jak wyjaśnić rażąco niską cenę?

Odmienność w wysokości składanych ofert to codzienność w przetargach. Każdy wykonawca poszukujący zlecenia dla firmy, na podstawie dostępnej dokumentacji, ma możliwość złożenia dowolnej propozycji cenowej. Jednak w sytuacji, gdy podana kwota budzi wątpliwości zamawiającego, ma on z kolei prawo zwrócić się do danego wykonawcy o wyjaśnienia związane z rażąco niską ceną. Jak prawidłowo i skutecznie sporządzić odpowiedź na takie wezwanie?

Czym jest rażąco niska cena?

Ustawa prawo zamówień publicznych nie precyzuje, czym jest rażąco niska cena w przetargach. Na podstawie orzecznictwa Krajowej Izby Odwoławczej można jednak zdefiniować kluczowe elementy leżące u podstaw oceny tego zagadnienia. I tak cena rażąco niska to taka, która jest nierealistyczna, niewiarygodna w porównaniu do cen rynkowych podobnych zamówień, ale także innych propozycji złożonych w toku postępowania o udzielenie zamówienia publicznego. Oznacza to wystąpienie takiej ceny, która znacząco odbiega od kwot przyjętych i wskazuje na fakt realizacji projektu poniżej kosztów wytworzenia danej usługi, dostawy czy roboty budowlanej. Te zapisy korespondują z zapisami art. 224 Pzp, w którym przewiduje się sytuację zwrócenia się do wykonawcy o wyjaśnienia rażąco niskiej ceny. Następuje to wtedy, gdy zaoferowana cena lub koszt, lub ich istotne części składowe, wydają się rażąco niskie w stosunku do całego przedmiotu zamówienia lub budzą wątpliwości zamawiającego odnośnie szans na poprawne i terminowe wykonanie zlecenia. Jeśli zatem rozbieżności w przedstawionych ofertach nie wynikają z okoliczności oczywistych, zamawiający wezwie wykonawcę do złożenia wyjaśnień gdy cena całkowita oferty jest niższa o co najmniej 30% od:

  • wartości zamówienia powiększonej o należny podatek od towarów i usług, ustalonej przed opublikowaniem postępowania – najczęściej na podstawie dostępnego kosztorysu lub wartości projektu dofinansowanego ze środków zewnętrznych, 
  • średniej arytmetycznej wartości wszystkich złożonych propozycji niepodlegających odrzuceniu.



Jak wyjaśnić rażąco niską cenę w przetargu?

Metod wyjaśnienia rażąco niskiej ceny jest co najmniej kilka i każdorazowo powinny być one dostosowane do danego przetargu. Zasadniczo przedmiotowe wyjaśnienia powinny odwoływać się do następujących kwestii, uregulowanych w Ustawie Prawo zamówień publicznych:

  • zarządzania procesem produkcji, świadczonych usług lub metody budowy;
  • wybranych rozwiązań technicznych, wyjątkowo korzystnych warunków dostaw, usług albo związanych z realizacją robót budowlanych;
  • oryginalności dostaw, usług lub robót budowlanych oferowanych przez wykonawcę;
  • zgodności z przepisami dotyczącymi kosztów pracy, których wartość przyjęta do ustalenia ceny nie może być niższa od minimalnego wynagrodzenia za pracę albo minimalnej stawki godzinowej, ustalonych na podstawie przepisów ustawy z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę, lub przepisów odrębnych właściwych dla spraw, z którymi związane jest realizowane zamówienie;
  • zgodności z prawem w rozumieniu przepisów o postępowaniu w sprawach dotyczących pomocy publicznej;
  • zgodności z przepisami z zakresu prawa pracy i zabezpieczenia społecznego, obowiązującymi w miejscu, w którym realizowane jest zamówienie;
  • zgodności z przepisami z zakresu ochrony środowiska;
  • wypełniania obowiązków związanych z powierzeniem wykonania części zamówienia podwykonawcy. 

Niezwykle istotne jest, że wymienione powyżej przesłanki nie muszą być obligatoryjnie poruszone w piśmie z wyjaśnieniami. Wyłącznie w przypadku zalecenia dla firm na roboty budowlane lub usługi, zamawiający jest zobowiązany aby żądać wyjaśnień w zakresie punktów 4 i 6. Wszystkie inne elementy są fakultatywne, a ich poruszanie jedynie zwiększa szanse wykonawcy na pozytywne rozpatrzenie jego odpowiedzi.

Środki dowodowe

Najpopularniejsza metoda wyjaśnień opiera się na przedstawieniu metody kalkulacji wartości złożonej oferty. W tej sytuacji wykonawca rozpisuje wszystkie elementy kosztowe, w tym między innymi wartości materiałów, usług podwykonawców, robocizny, zysku dla firmy, serwisu gwarancyjnego. Do przedstawionego kosztorysu musi załączyć także elementy dowodowe, takie jak cenniki. Warto także zaprezentować rozstrzygnięcia innych podobnych przetargów, które wskazują na prawidłowe wykonanie przedmiotu zamówienia, mimo przyjęcia zbliżonej kalkulacji. Te można wyszukać i pobrać z bazy wyników przetargów zawartej na platformie oferent.com.pl. Serwis oferuje także wiele innych użyteczności, jak chociażby dostęp do licytacji nieruchomości i urządzeń, możliwość śledzenia pojawiających się przetargów w interesującej nas branży oraz wyszukiwanie podwykonawców do wygranego zlecenia dla firmy. Kolejną formą złożenia wyjaśnień może być zaprezentowanie ofert podwykonawców. Dokonując badania rynku i przedstawiając propozycje innych wiarygodnych podmiotów opiewające na kwotę mniejszą lub zbliżoną do naszej, również potwierdzamy, że przyjęta kalkulacja jest prawidłowa. Ta metoda wymaga jednak pewnego zachodu i jest obarczona ryzykiem nie dotrzymania terminu złożenia wyjaśnień w sytuacji, gdy podwykonawcy nie odpowiadają na czas. Istnieje też możliwość udzielenia odpowiedzi na postawione w piśmie zamawiającego pytania. Tu jednak narażamy się na ryzyko zbyt ogólnego potraktowania tematu. Nie ma jednego uniwersalnego i pasującego do każdej sytuacji sposobu wyjaśnień. Wszystko zależy od rodzaju postępowania o udzielenie zamówienia publicznego, którego wyjaśnienia mają dotyczyć oraz od dostępnych dla wykonawcy środków dowodowych.

Procedura odwrócona w zamówieniach publicznych

Przygotowanie dokumentacji przetargowej zajmuje wielokrotnie bardzo dużo czasu. Dokładne zapoznanie się z wymaganiami stawianymi przez zamawiającego, analiza przedmiotu zamówienia, zdobycie odpowiednich załączników i wreszcie uzupełnienie formularza ofertowego, to praca na kilka dni. Nie zawsze jednak wykonanie tak dużego nakładu działań jest wymagane już na etapie składania ofert. W Ustawie Prawo zamówień publicznych przewidziano tak zwaną procedurę odwróconą. Co to jest i dlaczego jej stosowanie ułatwia aktywności zarówno zamawiających, jak i wykonawców?

Czym jest procedura odwrócona w przetargach?

Na gruncie nowej ustawy Pzp kwestie procedury odwróconej zostały szczegółowo opisano w art. 139. Zgodnie z jego zapisami „Zamawiający może najpierw dokonać badania i oceny ofert, a następnie dokonać kwalifikacji podmiotowej wykonawcy, którego oferta została najwyżej oceniona, w zakresie braku podstaw wykluczenia oraz spełniania warunków udziału w postępowaniu, o ile taka możliwość została przewidziana w SWZ lub w ogłoszeniu o zamówieniu”. Oznacza to możliwość uproszczenia etapu badania ofert dla zamawiającego, który szczegółowo pod uwagę weźmie w pierwszej kolejności tylko tę propozycję, która uzyskała najwięcej punktów zgodnie z kryteriami oceny.

Procedura zasadnicza, a odwrócona

Niezależnie czy zamawiający stosuje w swoim przetargu procedurę zasadniczą czy odwróconą, najpierw dokonuje weryfikacji oferty od strony formalnej. W tym etapie bierze pod uwagę między innymi terminowość wpłynięcia propozycji, prawidłowość zabezpieczenia poprzez wniesienie wadium, poprawność złożenia podpisów. Różnice w stosowaniu obu procedur ujawniają się w kolejnym kroku. Przy zasadniczej procedurze oceny ofert zamawiający przechodzi do analizy podmiotowej warstwy propozycji. W jej ramach ustala czy wykonawca nie podlega wykluczeniu, a także czy spełnia postawione w Specyfikacji Istotnych Warunków Zamówienia przesłanki udziału w postępowaniu. Następnie dokonuje oceny zaistnienia przesłanek odrzucenia oferty, a dopiero później bierze pod uwagę oferty niepodlegające odrzuceniu i przyznaje im odpowiednią punktację. W procedurze odwróconej kolejność prowadzonych działań jest inna. Po sprawdzeniu wszystkich ofert pod kątem zaistnienia wobec nich przesłanek odrzucenia, zamawiający dokonuje kwalifikacji propozycji pod kątem kryteriów oceny ofert. Na podstawie ustalonej listy rankingowej zamawiający wzywa do uzupełnienia oferty wyłącznie wykonawcę, którego cena została oceniona jako najkorzystniejsza. Inni wykonawcy nie są na tym etapie proszeni o udowodnienie prawidłowości złożonej oferty. Jeśli wybrane przedsiębiorstwo złoży odpowiednie środki dowodowe i udowodni, że nie podlega wykluczeniu z postępowania przetargowego, jego oferta zostaje wybrana jako najkorzystniejsza. W ten sposób ma możliwość podpisania umowy i uzyskania dodatkowego zlecenia dla firmy. Bardzo często zdarza się sytuacja, w której oceniona najwyżej oferta nie zostaje ostatecznie wybrana do realizacji przetargu. Dzieje się tak chociażby wtedy, gdy podmiot poszukujący zlecenia dla firmy nie przeczytał dokładnie warunków zamówienia i nie jest w stanie udowodnić odpowiedniego doświadczenia. Inną popularną przesłanką odrzucenia propozycji jest także złożenie niezgodnych z przedmiotem zamówienia środków dowodowych takich jak karty katalogowe, rozwiązania techniczne czy gwarancje. W tej sytuacji zamawiający musi ponownie dokonać oceny ofert (ustalenie rankingu) aby zbadać kolejnego wykonawcę.

Zalety stosowania procedury odwróconej w przetargach

Najważniejszą zaletą procedury odwróconej jest bez wątpienia oszczędność czasu i zasobów ludzkich po stronie zamawiających. Dokonywanie oceny tylko jednej, a nie kilku lub kilkudziesięciu ofert, to także możliwość przyspieszenia wyboru wykonawcy. To wpływa na większą elastyczność w konstrukcji harmonogramu realizacji przetargu. Wykorzystanie procedury odwróconej to także dobra informacja dla wykonawcy poszukującego dodatkowego zlecenia dla firmy. W ramach środków dowodowych, jakie należy często przygotować w celu uzyskania zamówienia są między innymi:

  • referencje,
  • oświadczenia,
  • karty katalogowe i dokumentacje techniczne oferowanych w przetargu urządzeń i materiałów,
  • wykaz personelu ze specjalistycznymi uprawnieniami,
  • JEDZ

Skompletowanie takiej dokumentacji wymaga czasu, a często jest niemożliwe przed terminem złożenia oferty. Opóźnienia mogą wynikać z przesłanek obiektywnych, na które wykonawca nie ma wpływu (np. osoba odpowiedzialna za podpisywanie oświadczeń woli u partnera biznesowego jest na urlopie i nie może parafować referencji). W tej sytuacji procedura odwrócona nie tylko pozwala wziąć udział w większej liczbie przetargów (poprzez ograniczenie czasu na kompletowanie dokumentacji), ale także daje szanse na zdobycie właściwych środków dowodowych, których z różnych przyczyn wykonawca nie był w stanie zdobyć przed terminem złożenia oferty. Gdzie szukać informacji o wybranej procedurze? Informacja o zastosowanej w przetargu procedurze została zawarta w SWZ lub ogłoszeniu o zamówieniu. Te dokumenty są każdorazowo dołączane do dokumentacji przetargowej dostępnej w bazie przetargowej oferent.com.pl. Serwis na bieżąco informuje swoich klientów o nowych szansach na zdobycie zlecenia dla firmy, udostępnia wygodne filtry, dane historyczne o wynikach przetargów oraz przedstawia potencjalnych podwykonawców, z którymi firma może wejść w owocne dla obu stron relacje biznesowe. Baza oferuje darmowy okres próbny z pełną funkcjonalnością.