Przetargi, podobnie jak i inne czynności podejmowane przez jednostki publiczne, są co do zasady jawne. Gwarantują tu zapisy co najmniej trzech dokumentów: Konstytucji, Ustawy o dostępie do informacji publicznej oraz Ustawy Prawo zamówień publicznych. Czy jednak wszelkie dane związane z realizacją przetargu należy uznać za informację publiczną? Okazuje się, że od tej reguły są trzy odstępstwa, o których szczegółowo napiszemy w tym artykule. Warto o nich pamiętać przeglądając bazę przetargów publicznych i tworząc kolejne oferty.
Urząd Marszałkowski przetargi – komu przysługuje wgląd do informacji publicznej?
Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej w art. 61 ust.1 informuje, że każdy obywatel ma prawo do „uzyskiwania informacji o działalności organów władzy publicznej oraz osób pełniących funkcje publiczne”. Jest to stwierdzenie ogólne, stanowiące ramę do uzyskiwania danych od urzędów gmin, starostw powiatowych i innych jednostek publicznych. Podstawowym aktem precyzującym wytyczne w tym zakresie jest Ustawa z dnia 6 września 2001 roku o dostępie do informacji publicznej. W jej świetle prawo do informacji publicznej można podzielić na trzy oddzielne części:
- uzyskanie informacji publicznej, w tym uzyskania informacji przetworzonej w takim zakresie, w jakim jest to szczególnie istotne dla interesu publicznego, oraz do niezwłocznego uzyskania informacji publicznej zawierającej aktualną wiedzę o sprawach publicznych,
- wgląd do dokumentów urzędowych,
- dostęp do posiedzeń kolegialnych organów władzy publicznej pochodzących z powszechnych wyborów.
Kto może wystąpić z wnioskiem o udostępnienie tego typu informacji w zamówieniu publicznym? Jest to oczywiście konkurent wykonawcy, z którym zostanie podpisana umowa. Jednak nie tylko on. Podobne prawa ma każda zainteresowana osoba fizyczna, organizacja społeczna czy firma. Warto zatem śledzić na bieżąco zlecenia w bazie przetargów publicznych, gdyż dzięki temu możemy uzyskać wgląd w kształt ofert i umów aktualnie obowiązujących na rynku.
Urząd Marszałkowski przetargi – realizacja zasad przejrzystości i jawności
W przypadku postępowania przetargowego fundamentalne znaczenie mają dwie zasady zamówień publicznych: przejrzystość i jawność. W artykule 16 ustawy Pzp wskazuje się, że zamawiający jest zobligowany do udzielenia zamówienia w sposób zapewniający zachowanie uczciwej konkurencji oraz równe traktowanie wykonawców. W tym celu musi stosować określone procedury:
- przekazać ogłoszenie o zamówieniu do publikacji w Dzienniku Urzędowym UE lub zamieścić je w Biuletynie Zamówień Publicznych (w zależności od wartości projektu).
- Zapewnić za pomocą strony internetowej bezpłatny, pełny, nieograniczony i bezpośredni dostęp do specyfikacji warunków zamówienia oraz opisu potrzeb i wymagań.
- Udostępnić na stronie internetowej prowadzonego postępowania informację o kwocie przeznaczonej na sfinansowanie zamówienia – najpóźniej przed otwarciem ofert.
- Zapewnić jawności informacji z otwarcia ofert poprzez zamieszczenie ich na stronie internetowej prowadzonego postępowania niezwłocznie po otwarciu ofert.
- Dokumentować cały przebieg postępowania w protokole.
- Udostępnić na stronie internetowej informację o wyborze najkorzystniejszej oferty lub o unieważnieniu postępowania.
- Przekazać informację o udzieleniu zamówienia do publikacji w Dzienniku Urzędowym UE lub zamieścić ją w Biuletynie Zamówień Publicznych.
W praktyce zatem podstawowym źródłem udostępnienia informacji publicznej o zamówieniu jest strona internetowa, której adres możemy znaleźć w bazie przetargów publicznych. Jeśli jakiś podmiot lub osoba fizyczna chce uzyskać dostęp do innych materiałów (na przykład kształtu ofert, kosztorysów, umów lub porozumień z podwykonawcami), musi wystąpić z wnioskiem o udostępnienie danych.
Urząd Marszałkowski przetargi – ograniczenia dostępu do informacji
Zamawiający nie zawsze musi udostępnić wszelkie informacje, o które prosi go we wniosku wykonawca. Mówimy tu o trzech sytuacjach, które są w pełni zgodne z zapisami ustawy Pzp i chronią interesy stron umowy.
Strona z przetargami – po pierwsze tajemnica przedsiębiorstwa
Nie ma wątpliwości, że informacji publicznej nie stanowią dane utajnione. Każdy wykonawca ma prawo na etapie składania ofert zastrzec tajemnicę przedsiębiorstwa. Katalog informacji niepodlegających temu procesowi zawiera art. 222 ust. 5 Pzp (są to między innymi kwestie dotyczące nazwy, siedziby, cen zaproponowanych w ofercie). Jeśli zastrzeżenie jest zgodne z regułami ustawy z dnia 16 kwietnia 1993 roku o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji, zamawiający nie może udostępniać tych informacji podmiotom trzecim.
Strona z przetargami – po drugie informacje poufne
Zamawiający ma pełne prawo ustanowić w SWZ lub w ogłoszeniu o zamówieniu wymagania dotyczące zachowania poufnego charakteru informacji przekazanych wykonawcy w toku postępowania o udzielenie zamówienia publicznego. Jeśli takie zapisy znajdą się w dokumentacji przetargowej, zakres udzielanych informacji publicznych będzie okrojony.
Strona z przetargami – po trzecie interes publiczny
Zdarzają się także sytuacje, w których uzasadniona jest ochrona prywatności lub interes publiczny. Zamawiający nie udostępnia informacji na wezwanie oraz na stronie z przetargami, gdy mamy do czynienia z:
- Zamówieniem prowadzonym w trybie z wolnej ręki w związku z ochroną praw wyłącznych – dotyczy danych osobowych.
- Zamówieniem prowadzonym w trybie z wolnej ręki w zakresie działalności twórczej lub artystycznej oraz dostaw lub usług, z zakresu działalności kulturalnej związanej z organizacją wystaw, koncertów, konkursów, festiwali, widowisk, spektakli teatralnych, przedsięwzięć z zakresu edukacji kulturalnej lub z gromadzeniem materiałów bibliotecznych przez biblioteki lub muzealiów, a także z zakresu działalności archiwalnej związanej z gromadzeniem materiałów archiwalnych, jeżeli zamówienie te nie służy wyposażaniu zamawiającego w środki trwałe przeznaczone do bieżącej obsługi jego działalności – dotyczy wynagrodzenia, o ile wykonawca wcześniej zastrzegł, że ta dana nie może być udostępniona.
Urząd Marszałkowski przetargi – do czego mogą się przydać informacje o zamówieniu?
Jak wskazaliśmy powyżej, nie każda informacja dotycząca postępowania o udzielenie zamówienia może zostać udostępniona przez zamawiającego na wezwanie lub w bazie przetargów publicznych. Zasadniczo jednak większość danych, dokumentów i zdarzeń stanowi informację publiczną. Wiedza o nich może pomóc wykonawcy z dalszego miejsca listy rankingowej do odzyskania szansy na zlecenie. Kontrolę poprawności stosowanych procedur może przeprowadzić też beneficjent bezpośredni projektu (np. dla zadań parasolowych) czy każdy inny obywatel. W ten sposób zyska pewność, że jego otoczenie będzie kształtowane w oparciu o materiały i usługi najwyższej jakości. Jeśli szukają Państwo aktualnych postępowań ze swojej okolicy, zapraszamy na stronę z przetargami oferent.com.pl.
