Przedsiębiorcy szukający dodatkowych zleceń dla firm coraz częściej wybierają rynek zamówień publicznych. Startowanie w przetargach jest zadaniem sformalizowanym, które wymaga ponoszenia pewnych kosztów udziału. Standardowo należy liczyć się z wydatkami związanymi z przygotowaniem oferty (zakup podpisu elektronicznego, wynagrodzenie dla specjalisty), wpłaceniem wadium, a przy pozytywnym rozwiązaniu postępowania, z zabezpieczeniem należytego wykonania umowy.
Zabezpieczenie należytego wykonania umowy to zgodnie z art. 147 ust. 2 Ustawy Pzp metoda prawidłowego zabezpieczania finansowego wykonania umowy w sprawie zamówienia publicznego. Inaczej mówiąc jest to kwota pieniężna wnoszona przez wykonawcę na rzecz zamawiającego lub zobowiązanie do jej zapłaty, która służy pokryciu roszczeń z tytułu niewykonania lub nienależytego wykonania umowy.
Dodatkowo jeżeli zlecenie dla firmy obejmuje również okres gwarancyjny, zabezpieczenie może być ustanowione na pokrycie roszczeń z tytułu jakości i rękojmi co do szkód powstałych w późniejszym terminie. To narzędzie stanowi koszt tylko dla wybranego w przetargu wykonawcy i jest wnoszone tuż przed podpisaniem umowy.
Prawo zamówień publicznych stanowi, że zabezpieczenie należytego wykonania umowy jest wyłącznie uprawnieniem zamawiającego. Oznacza to, że może on żądać jego wniesienia, ale wcale nie musi. Informacja o podjętej decyzji jest zawarta w odpowiednim rozdziale Specyfikacji Istotnych Warunków Zamówienia. Zamawiający określa tam nie tylko konieczność wniesienia zapłaty, ale reguluje też jej wysokość, sposób i formy wniesienia oraz termin i sposób zwrotu. Te zapisy są wiążące przez cały okres obowiązywania umowy na dane zlecenie dla firmy.
Praktyka przetargów wskazuje, że wysokość w jakiej zamawiający może żądać zabezpieczenia należytego wykonania umowy nie przekracza 5%. Zabezpieczenie naliczamy od kwoty brutto zlecenia dla firmy, uwzględniającej podatek od towarów i usług. W wyjątkowych sytuacjach, zamawiający ma prawo ustanowić wyższą kwotę, jednakże nieprzekraczającą 10% ceny całkowitej podanej w ofercie albo maksymalnej wartości nominalnej zobowiązania zamawiającego wynikającego z umowy. Tak wysoka wartość zabezpieczenia musi być każdorazowo wnikliwe uzasadniona w Specyfikacji Istotnych Warunków Zamówienia lub innych dokumentach postępowania. Zamawiający powinien powołać się tam na możliwość wystąpienia szczególnego ryzyka związanego z realizacją zamówienia.
Prawo zamówień publicznych dopuszcza szereg form wnoszenia zabezpieczenia należytego wykonania umowy. Są nimi:
Stosunkowo rzadko firmy korzystają z pierwszej wymienionej metody. Środki wpłacane bezpośrednio na numer konta bankowego zamawiającego, są niejednokrotnie dużym obciążeniem dla budżetu wykonawcy, który musi przecież finansować realizację wygranego kontraktu. Zamrażanie gotówki jest w tym wypadku ostatecznością, dobrą dla przedsiębiorców posiadających wolne zasoby pieniężne. Dużo chętniej firmy zgłaszają gwarancje bankowe lub ubezpieczeniowe. Koszty takich rozwiązań nie są wysokie, a pozwalają na spokój finansowy podmiotu w całym okresie związania umową i rękojmią. Warto jednak pamiętać, że gwarancje bankowe zmniejszają zdolność kredytową firmy, zaś gwarancja ubezpieczeniowa ma określony limit, który może się dość szybko wyczerpać przy intensywnych działaniach na rynku przetargów. Stosunkowo nowym narzędziem finansowym są poręczenia. Montaż takiego rozwiązania wygląda następująco: zleceniodawcą jest przedsiębiorstwo, które wygrało przetarg (wykonawca), beneficjentem – zamawiający, zaś gwarantem – dany fundusz poręczeniowy. W przeciwieństwie do gwarancji, w poręczeniach nie ma przyznanego limitu ani sytuacji nadszarpnięcia zdolności kredytowej. Jest więc to stosunkowo elastyczna forma, która umożliwia wniesienie zabezpieczenia należytego wykonania umowy bez angażowania środków własnych firmy.
Zabezpieczenie należytego wykonania umowy jest fakultatywnym narzędziem w przetargach. Zazwyczaj zamawiający wymagają wniesienia odpowiedniej gwarancji w wysokości 2% lub 5% wartości kontraktu. Może być ono wniesione w różnych formach, jednak najczęściej wykorzystywane są gwarancje bankowe lub ubezpieczeniowe i poręczenia. Uniknięcie zapłaty gotówki pozwala na zwiększenie kapitału obrotowego w firmie, a co za tym idzie możliwości produkcyjnych. Informacji o wysokości i terminach zapłaty zabezpieczenia należytego wykonania umowy warto szukać w dokumentacji przetargowej, szczególnie w Specyfikacji Istotnych Wartości Zamówienia. Ta jest każdorazowo dołączona do informacji o zamówieniu, dostępnej na stronie Zamawiającego lub w dedykowanym rekordzie z bazy przetargów. Jedną z najciekawszych tego typu usług proponuje serwis oferent.com.pl. Oprócz przetargów znajdują się tam także zlecenia dla firm, licytacje, wyniki postępowań oraz szereg wskazówek, jak efektywnie korzystać z rynku zamówień publicznych. Dla nowych użytkowników przewidziano atrakcyjny, darmowy okres próbny, podczas którego będzie mógł poznać możliwości platformy.
Mamy to, czego potrzebujesz!