Tryb podstawowy, a przetarg nieograniczony

Tryb podstawowy, a przetarg nieograniczony

Wszystkie procedury zakupowe realizowane w celu udzielenia zamówienia publicznego o wartości co najmniej 130 000 złotych netto muszą być prowadzone zgodnie z wymogami ustawy z 11 września 2019 r. Prawo zamówień publicznych. W ramach tej regulacji zamawiający mogą wybierać spośród różnych trybów postępowania, z których szczególną popularnością cieszy się przetarg nieograniczony w postępowaniach unijnych oraz tryb podstawowy bez negocjacji w zamówieniach krajowych. Wybór tych procedur wynika m.in. z braku wymogu wykazania przesłanek uzasadniających ich zastosowanie, co upraszcza działanie i pozwala na szybsze oraz mniej sformalizowane przeprowadzenie postępowania. W tym artykule wyjaśnimy, jaka jest różnica między trybem podstawowym a przetargiem ograniczonym oraz czym dokładnie się charakteryzują.

Przetarg nieograniczony

Przetarg nieograniczony jest najpopularniejszym trybem udzielania zamówień publicznych przy procedurach unijnych. W ramach tego trybu zamawiający ogłasza postępowanie, na które mogą odpowiadać wszystkie zainteresowane podmioty spełniające określone w dokumentacji warunki. Nie ma potrzeby wykazywania dodatkowych przesłanek uzasadniających wybór tej procedury przez zamawiającego. Z założenia przetarg nieograniczony ma na celu otwarcie procesu dla szerokiej grupy wykonawców, co zwiększa konkurencyjność i pozwala uzyskać optymalną ofertę zarówno pod względem ceny, jak i jakości.

Źródło: Sprawozdanie Prezesa Urzędu Zamówień Publicznych z funkcjonowania systemu zamówień publicznych w 2023 roku, str. 32.

Jedną z głównych zasad przetargu nieograniczonego jest jego transparentność. Zamawiający ma obowiązek informowania wykonawców o przebiegu procedury oraz publicznego udostępniania informacji dotyczących ofert i wyników postępowania. Propozycje są oceniane na podstawie kryteriów określonych w specyfikacji warunków zamówienia. Kryteria te mogą obejmować cenę, jakość, termin realizacji, a także inne istotne aspekty zamówienia, takie jak np. wpływ na środowisko czy innowacyjność.

Zamawiający chętnie korzystają z tej procedury, gdyż zapewnia możliwość uzyskania korzystnych warunków realizacji zamówienia dzięki otwartej konkurencji. Ułatwia też postępowanie, ponieważ nie wymaga prowadzenia negocjacji ani uzasadniania wyboru tego trybu. Jest to tryb stosunkowo prosty pod względem formalnym, co sprawia, że jest chętnie wybierany, szczególnie przy dużych zamówieniach.

Procedura w przetargu nieograniczonym

Procedura przetargu nieograniczonego obejmuje następujące kroki:

Przetarg nieograniczony jest wszechstronnym narzędziem zamówień publicznych, umożliwiającym szybkie i skuteczne przeprowadzenie postępowania z uwzględnieniem konkurencyjności i przejrzystości.

Tryb podstawowy

W polskim Prawie zamówień publicznych procedura udzielania zamówień o wartości mniejszej niż unijne progi finansowe została znacząco uproszczona, by lepiej odpowiadać na potrzeby zamawiających. Nowelizacja ustawy, obowiązująca od 1 stycznia 2021 roku, wprowadziła tzw. tryb podstawowy, składający się z trzech wariantów, z których dwa umożliwiają prowadzenie negocjacji. Celem tych zmian jest poprawa organizacji procesu zamówień publicznych oraz zwiększenie przejrzystości, elastyczności i efektywności procedur przetargowych.

Aktualnie skupimy się na wariancie bez negocjacji, który najbardziej odpowiada przetargowi nieograniczonemu. Taka konstrukcja znacząco przyspiesza procedurę, co jest szczególnie korzystne w przypadkach, gdy zamawiającemu zależy na czasie lub gdy zamówienie jest stosunkowo nieskomplikowane. Procedura ta jest nie tylko mniej czasochłonna, ale również bardziej przejrzysta. Każdy z wykonawców zna podstawowe warunki i kryteria, na których opiera się ocena złożonych ofert, co daje pewność uczciwej i klarownej rywalizacji.

Źródło: Sprawozdanie Prezesa Urzędu Zamówień Publicznych z funkcjonowania systemu zamówień publicznych w 2023 roku, str. 31.

Jednym z największych atutów trybu podstawowego bez negocjacji jest brak konieczności uzasadniania jego wyboru. Oznacza to, że zamawiający nie musi wskazywać szczególnych przesłanek, które uzasadniałyby zastosowanie tego właśnie trybu, co stanowi dodatkowe ułatwienie w porównaniu do bardziej sformalizowanych procedur przetargowych. Dzięki temu administracja publiczna może realizować zamówienia w sposób bardziej elastyczny, zachowując jednocześnie wymogi transparentności i równego traktowania oferentów.

Proces w trybie podstawowym bez negocjacji obejmuje kilka kluczowych etapów: publikację ogłoszenia o zamówieniu, składanie ofert, ocenę formalną oraz merytoryczną ofert, a na końcu – wybór wykonawcy. Jest to proces uproszczony, lecz spełniający wszystkie wymogi Prawa zamówień publicznych. Zauważalna jest także analogiczność w stosunku do przetargu nieograniczonego.

Tryb podstawowy a przetarg nieograniczony – różnice

Poniżej zebraliśmy porównanie relacji ‘tryb podstawowy a przetarg nieograniczony’ dla najważniejszych parametrów.

Mimo, że oba opisane tryby różni bardzo wiele, są to najpopularniejsze i najprostsze rozwiązania dostępne dla określonej wartości zamówień.

FAQ

Czym jest tryb podstawowy?

Tryb podstawowy to uproszczona procedura udzielania zamówień publicznych w Polsce, wprowadzona w ramach nowelizacji Prawa zamówień publicznych z 2021 roku. Jest stosowany do zamówień o wartości poniżej progów unijnych i ma na celu skrócenie oraz uproszczenie procedur przetargowych, umożliwiając wybór wykonawcy bez konieczności prowadzenia negocjacji lub uzasadniania wyboru trybu.

Na czym polega przetarg nieograniczony?

Przetarg nieograniczony to najczęściej stosowany tryb postępowania o zamówienie publiczne w procedurach unijnych. W tym trybie każda zainteresowana firma spełniająca wymagania może złożyć ofertę. Celem jest zapewnienie konkurencyjności i transparentności procesu przetargowego.

Jakie są główne różnice między trybem podstawowym a przetargiem nieograniczonym?

Główne różnice między trybem podstawowym a przetargiem nieograniczonym dotyczą:

• Ogłoszenia o zamówieniu – w trybie podstawowym publikacja odbywa się w Biuletynie Zamówień Publicznych, a w przetargu nieograniczonym – w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej.

• Terminu składania ofert – minimum 7–14 dni w trybie podstawowym oraz 15–35 dni w przetargu nieograniczonym.

• Forma składania ofert – trybie podstawowym oferty są składane elektronicznie jako oświadczenia, natomiast przetarg nieograniczony wymaga jednolitego europejskiego dokumentu zamówienia.

Dlaczego tryb podstawowy i przetarg nieograniczony są chętnie wybierane przez zamawiających?

Tryb podstawowy bez negocjacji oraz przetarg nieograniczony są popularne, ponieważ pozwalają na szybsze przeprowadzenie procedury, są mniej sformalizowany i nie wymagają uzasadniania wyboru tej formy postępowania.